متن كامل آيين‌نامه كميسيون عفو، تخفيف و تبديل مجازات
به موجب تصويب آيين نامه كميسيون عفو، تخفيف و تبديل مجازات و ابلاغ آن از سوي رييس قوه قضاييه، كميته‌هاي استاني عفو، تخفيف و تبديل مجازات نيز تشكيل مي‌شوند.
به گزارش ايسنا متن كامل اين آيين نامه به شرح ذيل است:
فصل اول: تشكيلات
ماده &#۱۶۳۳; ـ در اجراي بند &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۳; از اصل يكصد و دهم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران در خصوص عفو، تخفيف و تبديل مجازات و آثار تبعي حكم محكومين در حدود موازين اسلامي، كميسيون عفوف تخفيف و تبديل مجازات در مركز و استان‌ها كه از اين پس در اين آيين نامه كميسيون مركزي و استاني ناميده مي‌شود تشكيل مي‌شود.
ماده &#۱۶۳۴; ـ كميسيون مركزي مركب از &#۱۶۳۷; نفر قضات آشنا به احكام شرع انور و قانون با پايه قضائي &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۲; به بالا تشكيل مي‌گردد كه توسط رييس قوه قضاييه براي مدت &#۱۶۳۷; سال منصوب مي‌شوند.
ماده &#۱۶۳۵; ـ رييس قوه قضاييه يك نفر از اعضا را براي مدت &#۱۶۳۷; سال به عنوان رييس كميسيون انتخاب مي نمايد. جلسات كميسيون با حضور حداقل &#۱۶۳۵; عضو رسميت خواهد يافت و تصميمات با &#۱۶۳۵; راي موافق معتبر خواهد بود.
ماده &#۱۶۳۶; ـ كميسيون استاني مركب است از رييس كل دادگستري استان، دادستان مركز استان، قاضي ناظر زندان مربوط و مدير كل زندانهاي استان كه توسط رييس قوه قضاييه براي مدت &#۱۶۳۵; سال به عضويت كميسيون مزبور منصوب مي‌شوند. جلسات با حضور &#۱۶۳۵; نفر از اعضاي فوق علاوه بر دادستان مربوط به پرونده محكوم عليه رسميت خواهد يافت و تصميمات با &#۱۶۳۵; راي موافق معتبر خواهد بود.
ماده &#۱۶۳۷; ـ در پرونده‌هاي محاكم نظامي هياتي مركب از رييس سازمان قضايي نيروهاي مسلح، معاون حقوقي و قضايي و معاون نظارت و بازرسي سازمان تشكيل مي‌گردد. تصميمات هيات مزبور پس از اخذ نظر كميسيون مقدماتي مركب از رييس سازمان قضايي نيروهاي مسلح استان، دادستان نظامي استان و مدير كل سازمان زندانهاي استان با راي اكثريت اعضا معتبر خواهد بود.
فصل دوم : روش كار
ماده &#۱۶۳۸; ـ اشخاص زير مي‌توانند درخواست عفو را پيشنهاد كنند:
&#۱۶۳۳;- رييس دادگستري مربوط
&#۱۶۳۴;- دادستان مربوط
&#۱۶۳۵;- قاضي ناظر زندان مربوط
&#۱۶۳۶;- رييس زندان مربوط
&#۱۶۳۷;- محكوم عليه
&#۱۶۳۸;-خانواده و بستگان محكوم عليه
ماده &#۱۶۳۹; ـ رييس كل دادگستري هر استان مسئول تشكيل و نظارت بر كميسيون استاني در مورد عفو محكومين دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب بوده و پس از احراز صحت مندرجات و كامل بودن مدرك نسبت به تشكيل جلسات كميسيون استاني اقدام مي‌كند.
ماده &#۱۶۴۰; ـ كميسيون استاني پس از رسميت نسبت به بررسي مدارك، مندرجات و ارزيابي شرايط در خصوص تقاضاي عفو رسيدگي و با اكثريت آراء اتخاذ تصميم مي‌نمايد. در صورتي كه نظر كميسيون مزبور بر عفو يا تخفيف مجازات باشد، ضمن تشريح جهات و دلايل مراتب به حوزه رياست قوه قضاييه جهت قرار دادن در ليست عفو ارسال مي‌گردد و در غير اين صورت ضمن تشريح جهات و دلايل مراتب را جهت رسيدگي و تعيين تكليف نهايي به كميسيون مركزي ارسال خواهد نمود.
تبصره: اجراي احكام اعدام ، قصاص و حدود شرعي كه زمينه عفو را از بين مي‌برد تا اعلام نظر قطعي متوقف مي‌شود.
ماده &#۱۶۴۱; ـ در پيشنهاد عفو، تخفيف و تبديل مجازات بايد مدارك و مندرجات زير پيوست گردد:
&#۱۶۳۳;- مشخصات محكوم عليه شامل نام و نام خانوادگي، شهرت، نام پدر، شماره ملي، شماره شناسنامه و محل صدور آن ، تاريخ تولدف تابعيت، شغل، سواد، تاهل، تعداد عائله و داشتن يا نداشتن سرپرست
&#۱۶۳۴;- تاريخ شروع اجراي مجازات و مدتي كه محكوم عليه پيش از شروع به اجرا در بازداشت بوده است.
&#۱۶۳۵;- پيشينه كيفري(در صورت داشتن پيشينه نوع، تعداد و شرح آن قيد گردد.)
&#۱۶۳۶;- استيفاء يا عدم استيفاء حق شاكي خصوصي و كيفيت آن
&#۱۶۳۷;- جرم ارتكابي، ميزان محكوميت قطعي، مانده محكوميت در تاريخ تنظيم فرم و ميزان عفو درخواستي
&#۱۶۳۸;-سوابق استفاده از عفو يا تخفيف و ميزان آن
&#۱۶۳۹;- وضعيت اجتماعي، فرهنگي، اخلاقي، جسماني و معيشتي عائله محكوم عليه
&#۱۶۴۰;- تاريخ تنظيم فرم پيشنهادعفو
&#۱۶۴۱;- كيفرخواست، راي بدوي، راي تجديد نظر و رضايت نامه حسب مورد
&#۱۶۳۳;&#۱۶۳۲;- در مورد محكوميت به اعدام اصل پرونده به ضميمه برگ پيشنهاد عفو
ماده&#۱۶۳۳;&#۱۶۳۲;ـ قاضي اجراي احكام شهرستان با وصول تقاضاي عفو مكلف است، نكات ذكر شده را از پرونده محكوم عليه با دقت نظر، استخراج و ضمايم به صورت خوانا و مصدق از مدارك مورد نياز تهيه و با ذكر نام و نام خانوادگي و سمت خود، آن را گواهي نمايد و حداكثر ظرف مدت &#۱۶۳۵; روز به دبيرخانه كميسيون استاني ارسال نمايد.
ماده &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۳; ـ به منظور تحقيق در فرآيند شرايط عفو و سياست‌هاي كلان قضائي در مورد زندانيان، كميسيون مركزي و استاني مي‌تواند راساً با تعيين و اعزام هيات به زندانهاي سراسر كشور ، بر صحت آن نظارت نمايد.
ماده &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۴; ـ دبيرخانه كميسيون مركزي در تهران تشكيل و امور مربوط به پيشنهادهاي عفو را در دفاتر و رايانه ثبت و آماده طرح در كميسيون مي‌نمايد و دبيرخانه كميسيون استاني، تحت نظارت و مسئوليت رئيس كل دادگستري تشكيل و به امور مربوط رسيدگي و نسبت به آماده نمودن درخواست‌ها جهت طرح در كميسيون و انعكاس مراتب به مركز اقدام مي‌نمايد.
ماده &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۵; ـ مدير كل سجل كيفري و عفو و بخشودگي به عنوان دبير كميسيون مركزي، مسئوليت پيگيري امور اداري مربوط به عفو و بخشودگي را عهده دار خواهد شد.
ماده &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۶; ـ دبير كميسيون موظف است درخواست‌ها و پيشنهادهاي عفو يا تخفيف مجازات محكومان را به ترتيب تاريخ وصول ثبت و حداكثر ظرف مدت پانزده روز توسط كارشناسان اداره عفو و بخشودگي بررسي و بلافاصله پس از تكميل شرايط ذكر شده در اين آيين نامه به منظور طرح به كميسيون مركزي ارسال نمايد.
ماده &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۷; ـ كميسيون‌هاي مركزي و استاني، حداقل هر &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۷; روز يكبار، و در مواقع ضروري به صورت فوق العاده تشكيل جلسه مي‌دهند. كميسيون استاني درخواست‌هاي رسيده را بررسي و تصميمات اتخاذ شده را يك ماه پيش از موعد مقرر به كميسيون مركزي تقديم مي‌نمايد و كميسيون مزبور بايد حداكثر &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۷; روز قبل از موعد مقرر فهرست اسامي دارندگان شرايط عفو را توسط رييس كميسيون مركزي به رييس قوه قضاييه تقديم دارد.
ماده &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۸; ـ كميسيون عفو، تخفيف و تبديل مجازات موظف است اسامي زندانيان واجد شرايط را به تفكيك استان، شهرستان و محكومان سازمان قضايي نيروهاي مسلح و ويژه روحانيت را در &#۱۶۳۴; ليست به شرح زير تنظيم نمايد:
الف) زندانيان مشمول عفو اعطايي منمجر به آزادي
ب) زندانيان مشمول عفو اعطايي منجر به تخفيف يا تبديل مجازات
ماده &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۹;ـ حوزه رياست قوه قضائيه اسامي آن دسته از زندانياني كه عفو اعطايي منجر به آزادي آنان مي‌شود را بلافاصله به سازمان زندانها و اقدامات تاميني و تربيتي ارسال نموده تا در اسرع وقت و از طريق مقتضي به زندانهاي سراسر كشور ابلاغ گردد و تحت نظارت دادستان مربوط در صورتي كه به جهت ديگري بازداشت نباشد، بلافاصله نسبت به آزادي محكومين مزبور اقدام و نتيجه را ظرف مدت &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۲; روز گزارش نمايند.
ماده &#۱۶۳۳;&#۱۶۴۰; ـ دبير كميسيون عفو و بخشودگي اسامي آن دسته از زندانياني كه عفو اعطايي آنان منجر به تخفيف و يا تبديل مجازات مي‌شود را راساً به دادستان‌هاي محل ابلاغ تا با نظارت رئيس دادگستري مربوط حداكثر ظرف &#۱۶۳۴;&#۱۶۳۲; روز پس از وصول نسبت به اعمال عفو اقدام و مراتب را گزارش نمايد.
ماده &#۱۶۳۳;&#۱۶۴۱;ـ فهرست عفو محكومان دادگاه‌هاي نظامي سراسر كشور و ويژه روحانيت به سازمان قضايي نيروهاي مسلح مركز و دادستان ويژه روحانيت براي ابلاغ، اجرا و نظارت مطابق مفاد اين آيين‌نامه ارسال مي‌گردد.
ماده &#۱۶۳۴;&#۱۶۳۲;ـ عفو محكوماني كه فاقد برخي از شرايط مندرج در اين آيين نامه باشند، با صلاحديد رئيس قوه قضائيه، به طور جداگانه پيشنهاد خواهد شد.
ماده &#۱۶۳۴;&#۱۶۳۳;ـ مراجع قضايي و قانوني موظفند پاسخ استعلامات دبيرخانه كميسيون هاي مركزي و استاني را در اسرع وقت تهيه و ارسال دارند و همچنين تصميمات متخذه كميسيون را در جهت انجام وظايف واگذار شده بدون تاخير اجرا نمايند.
فصل سوم: مناسبت‌هاي عفو، تخفيف و تبديل مجازات
ماده &#۱۶۳۴;&#۱۶۳۳;ـ مناسبت‌هاي عفو و بخشودگي به شرح زير مي‌باشد:
&#۱۶۳۳;- ولادت حضرت رسول اكرم (ص)، &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۴; تا &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۹; ربيع‌الاول
&#۱۶۳۴;- مبعث حضرت رسول اكرم (ص)، &#۱۶۳۴;&#۱۶۳۹; رجب
&#۱۶۳۵;- ولادت حضرت اميرالمومنين (ع)، &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۵; رجب
&#۱۶۳۶;- ولادت حضرت امام حسين (ع)، &#۱۶۳۵; شعبان
&#۱۶۳۷;- ولادت حضرت قائم (ع)، &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۷; شعبان
&#۱۶۳۸;- عيد سعيد فطر، اول شوال
&#۱۶۳۹;-عيد سعيد قربان، &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۲; ذيحجه
&#۱۶۴۰;- عيد سعيد غدير، &#۱۶۳۳;&#۱۶۴۰; ذيحجه
&#۱۶۴۱;- سالروز پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي &#۱۶۳۴;&#۱۶۳۴; بهمن
&#۱۶۳۳;&#۱۶۳۲;- سالروز جمهوري اسلامي، &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۴; فروردين
&#۱۶۳۳;&#۱۶۳۳;- عيد نوروز، اول فروردين
&#۱۶۳۳;&#۱۶۳۴;- سالروز حماسه فتح خرمشهر ويژه عفو محكومان نيروهاي مسلح، &#۱۶۳۵; خرداد
&#۱۶۳۳;&#۱۶۳۵;-ولادت حضرت فاطمه (س) ويژه عفو محكومان نسوان، &#۱۶۳۴;&#۱۶۳۲; جمادي‌الثاني
&#۱۶۳۳;&#۱۶۳۶;- ساير مناسبت‌هايي كه مقام معظم رهبري موافقت فرمايند.
فصل چهارم: سياست‌ها و شرايط عفو، تخفيف و تبديل مجازات
ماده &#۱۶۳۴;&#۱۶۳۵;ـ سياست‌هاي عفو، تخفيف و تبديل مجازات عبارتند از:
&#۱۶۳۳;- توجه به تدابير و منويات مقام معظم رهبري در مقاطع اعطاي عفو
&#۱۶۳۴;- تلقي عفو محكوميت به عنوان يك اقدام معنوي و عنايت نظام جمهوري اسلامي
&#۱۶۳۵;- توجه به ميزان تاثير مجازات، اصلاح بزهكار و احراز ندامت
&#۱۶۳۶;-توجه به ضرورت‌ها، مصالح اجتماعي، سياسي و منطقه‌اي
&#۱۶۳۷;- توجه به موارد حق‌الناس و فراهم بودن شرايط و موجبات تامين ضرر و زيان شاكي
&#۱۶۳۸;- توجه به وضعيت و شخصيت محكوم و خانواده وي و اصلاح مجرم
&#۱۶۳۹;-توجه به سوابق كيفري از جهت تكرار و تعدد جرم
&#۱۶۴۰;- عدم اعلام عفو تا قبل از زمان صدور عفو
&#۱۶۴۱;-اعطاي عفو موجب بيهوده جلوه دادن امر قضاء، احكام صادره و اجراي كيفرهاي قانوني نشود.
ماده &#۱۶۳۴;&#۱۶۳۶;ـ شرايط عفو، تخفيف و تبديل مجازات عبارتند از:
&#۱۶۳۳;- رعايت سياست‌ها و تدابير مندرج در اين آيين نامه
&#۱۶۳۴;- محكومان به اعدام كه مجازات‌آن با استفاده از عفو به حبس ابد تبديل شده، در صورت تحمل حداقل &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۲; سال حبس از تاريخ عفو قبلي
&#۱۶۳۵;- محكومان به حبس ابد كه حبس آنان به &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۷; سال تقليل يافته، پس از گذشت &#۱۶۳۷; سال از تاريخ عفو قبلي
&#۱۶۳۶;- محكومان غيراز حبس ابد در صورت تحمل يك چهارم باقي مانده حبس از تاريخ عفو قبلي
تبصره ـ محكوماني كه حبس آنان قبلاً مشمول عفو، تخفيف و تبديل مجازات قرار گرفته و به جهت جزاي نقدي در زندان به سر مي‌برند و عاجز از پرداخت مي‌باشند، در صورت احراز ساير جهات عفو، مورد عفو قرار مي‌گيرند.
ماده &#۱۶۳۴;&#۱۶۳۷;ـ موارد زير مشمول عفو، تخفيف و تبديل مجازات نمي‌شود:
&#۱۶۳۳;- قاچاقچيان حرفه‌اي مواد مخدر
&#۱۶۳۴;- مواردي كه مجازات آن حق‌الناس است مانند قصاص
&#۱۶۳۵;- سرقت مسلحانه
&#۱۶۳۶;-تجاوز و زناي به عنف
&#۱۶۳۷;- مصاديق مهم جرايمي از قبيل جاسوسي، محاربه، قاچاق سلاح و مهمات، اختلاس، ارتشاء و آدم‌ربايي
&#۱۶۳۸;- محكومان به جرايم مستوجب حدشرعي اعدام و رجم كه با شهادت شهود اثبات شده باشد.
تبصره ـ حرفه‌اي بودن و تعيين مصاديق مهم مقرر در اين ماده به تشخيص رئيس قوه قضائيه است.
ماده &#۱۶۳۴;&#۱۶۳۸;ـ اجراي مواد &#۱۶۳۹;&#۱۶۳۴;، &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۴;&#۱۶۳۸; ـ &#۱۶۳۳;&#۱۶۴۰;&#۱۶۳۴; قانون مجازات اسلامي مصوب &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۵;&#۱۶۳۹;&#۱۶۳۲; از شمول اين آيين نامه خارج است.
ماده &#۱۶۳۴;&#۱۶۳۹;ـ براي محكوماني كه تقاضاي عفو آنان از طرف كميسيون رد شده، طرح مجدد درخواست عفو در نوبت بعدي با رعايت شرايط اين آيين نامه بلامانع است.
ماده &#۱۶۳۴;&#۱۶۴۰;ـ نظر كميسيون در رد يا قبول پيشنهاد عفو يا تخفيف مجازات بايد كتبي، مستند و مستدل باشد.
ماده &#۱۶۳۴;&#۱۶۴۱;ـ در خصوص محكوماني كه واجد شرايط مذكور در فصل سوم اين آيين نامه نيستند لكن صلاحيت برخورداري از عفو را به استناد ماده &#۱۶۳۴;&#۱۶۳۲; دارند، كميسيون استاني پيشنهاد عفو آنان را طي فهرست جداگانه به كميسيون مركزي ارسال نموده تا پس از بررسي به نظر رئيس قوه قضائيه برساند.
ماده &#۱۶۳۵;&#۱۶۳۲;ـ اين آيين نامه در &#۱۶۳۶; فصل و &#۱۶۳۵;&#۱۶۳۲; ماده و &#۱۶۳۵; تبصره در تاريخ &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۸;/ &#۱۶۳۷;/ &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۵;&#۱۶۴۰;&#۱۶۳۹; مورد تصويب رئيس قوه قضائيه قرار گرفت. از تاريخ تصويب اين آيين نامه، آيين نامه كميسيون عفو و بخشودگي مصوب &#۱۶۳۳;&#۱۶۴۱; آذر &#۱۶۳۳;&#۱۶۳۵;&#۱۶۳۹;&#۱۶۳۵; ملغي است.
بر گرفته شده از سایت کانون وکلای ایران
